Portföy Yönetimi

içindekiler
SUNUŞ......................................................................................................................................................................V
BÖLÜM 1
PORTFÖY YÖNETİMİNİN KURAMSAL TEMELLERİ
1. PORTFÖY YÖNETİMİNİN KURAMSAL TEMELLERİ.......................................................................... 1
1.1. Portföy Yönetiminin Kısa Bir Tarihsel Özeti......................................................................................... 1
1.2. Portföy Yönetiminde Temel İlişkiler........................................................................................................ 4
1.3. Portföy Yönetiminin Temelleri.................................................................................................................. 8
1.3.1. Markowitz Portföy Modeli................................................................................................................... 8
1.3.2. Endeks Modeli......................................................................................................................................26
1.3.3. Optimal Portföy ..................................................................................................................................28
1.3.4. Sermaye Pazarı Kuramı......................................................................................................................39
1.3.4.1. Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli(CAPM-Capital Asset Pricing Model)..........40
1.3.4.2. Arbitraj Fiyatlama Kuramı (APT-Arbitrage Pricing Theory)............................................. 53
1.3.5. Pazar Etkinliği .....................................................................................................................................62
1.3.5.1. İşlemsel Etkinlik............................................................................................................................63
1.3.5.2. Bilgi Etkinliği ...............................................................................................................................65
1.5.3. Fiyatlama Etkinliği..............................................................................................................................72
1.3.6. Davranışsal Finans ............................................................................................................................. 76
1.3.6.1. Heuristikler ya da Basitleştirilmiş Karar Kuralları Sorunsalında Heuristikler.............. 78
1.3.6.2. Sermaye Pazarı Anomileri .........................................................................................................89
1.3.6.2.1. Geçici Hevesler ve Moda .....................................................................................................89
1.3.6.2.2. Pazarın Aşırı Tepkisi(Market Overreaction)...................................................................90
1.3.6.2.3. Ortalamaya Dönüş (Mean Reversion)...............................................................................90
1.3.6.2.4. Gürültü(Noise)....................................................................................................................... 91
1.3.6.2.5. Olumlu Geri Besleme(Positive Feedback)........................................................................92
1.3.6.2.6. Yurt Yanlılığı(Home Bias)....................................................................................................93
1.3.6.2.7. Bilgi Algılama, Bilgi Yorumlama ve Bilgi Saklama Süreçleri.......................................94
VIII
1.3.7. Etkin Pazar Varsayımı Üzerine Yeni Değerlendirilmeler ve
Portföy Yönetimi Uygulama Sonuçları .........................................................................................95
1.4. Finansal Pazarlarda Türbülanslar ve Kaoslar.......................................................................................98
BÖLÜM 2
VARLIK SEÇME
2. Varlık Seçme ....................................................................................................................................................105
2.1. Varlık Seçmenin Hedefi Olarak Performans......................................................................................105
2.1.1. Getiri.....................................................................................................................................................106
2.1.2. Riziko .................................................................................................................................................. 110
2.1.2.1. Riziko Türleri................................................................................................................................111
2.1.2.1.1. Sistematik Olmayan Riziko.................................................................................................111
2.1.2.1.2. Sistematik Riziko ................................................................................................................ 112
2.1.2.2. Riziko Ölçüleri ........................................................................................................................... 113
2.1.2.2.1. Dalgalanma Derecesi(Volatilite) ...................................................................................... 113
2.1.2.2.2. Kaybetme Olasılığı (shortfall risk) .................................................................................. 119
2.1.2.2.3. Beta Faktörü..........................................................................................................................122
2.1.2.2.4. Artık Dalgalanma Derecesi(Artık Volatilite).................................................................124
2.1.2.2.5. Korelasyon Katsayısı ..........................................................................................................125
2.1.2.2.6 Sapma Ölçüsü(Tracking Error)..............................................................................................127
2.1.3. Likidite .................................................................................................................................................133
2.1.4. Performansın Zaman Etkisi ............................................................................................................134
2.2. Varlık Seçme Süreci .................................................................................................................................135
2.2.1. Verilerin Toplanması, İşlenmesi ve Hazırlanması......................................................................136
2.2.1.1. Veri Tahmini................................................................................................................................137
2.2.1.1.1. Öznel Tahmin Yöntemleri .................................................................................................137
2.2.1.1.2. Yapısal Model Destekli Tahmin Yöntemleri..................................................................140
2.2.1.1.3. Zaman Dizisi Destekli Tahmin Yöntemleri...................................................................140
2.2.1.2. Verilerin Hazırlanması..............................................................................................................143
2.2.2. Etkin Portföylerin Üretilmesi.........................................................................................................144
2.2.2.1. Stratejik Varlık Seçme(SVS)......................................................................................................144
2.2.2.1.1.Uzun Süreli Yatırım Politikasının Önemi ....................................................................... 145
2.2.2.1.2. Yatırımcı Profilinin Belirlenmesi.....................................................................................146
2.2.2.1.3. Pazar Profilinin Elde Edilmesi ........................................................................................150
2.2.2.1.4. Yatırım Politikasında Yatırım Ufkunun (Süresinin) Önemi .....................................158
2.1.1.1.5. Çeşitlendirme Temelli SVS.................................................................................................160
2.2.2.1.5.1. Varlık Sınıfı Çeşitlendirmesi ...................................................................................... 161
2.2.2.1.5.2 Ülke Çeşitlendirilmesi...................................................................................................... 163
IX
2.2.2.1.5.3. Yabancı Para Çeşitlendirilmesi..................................................................................164
2.2.2.2. Taktiksel Varlık Seçme(TVS)................................................................................................... 165
2.2.2.2.1. Çeşitlendirme Temelli TVS ...............................................................................................168
2.2.2.2.1.1. Sektör, Borçlu ve Süre Çeşitlendirmesi..................................................................... 169
2.2.2.2.1.2. Senet(Menkul Değer) Çeşitlendirmesi..................................................................... 170
2.2.3. Yatırımcıya Göre Portföy Seçimi .................................................................................................. 173
2.2.3.1. Kuramsal Yaklaşım: Fayda Fonksiyonları............................................................................. 175
2.2.3.2. Uygulamaya Dayalı(Pratik) Yaklaşım: Riziko Sınıfları..................................................... 178
2.3. Pasif Portföy Yönetimine Karşı Aktif Portföy Yönetimi................................................................. 179
BÖLÜM 3
PORTFÖY SİGORTASI
3. Portföy Sigortası...............................................................................................................................................189
3.1. Portföy Sigorta Kavramı ........................................................................................................................190
3.1.1. Sigorta Yaklaşımının Temeli Olarak Asimetri.............................................................................192
3.1.2. Opsiyonların Araçsal Özelliklerinin Önemi ...............................................................................193
3.2. Pay Senedi Portföylerinde Sigorta Stratejileri ...................................................................................198
3.2.1. Statik Stratejiler..................................................................................................................................199
3.2.1.1.Stop-Loss Stratejisi .......................................................................................................................199
3.2.1.2. Koruyucu Satım Opsiyonu(Protectiv Put).............................................................................201
3.2.1.3. Alım Opsiyonlu Portföy Sigortası(Call ile Portföy Sigortası)............................................209
3.2.2. Dinamik Stratejiler............................................................................................................................ 211
3.2.2.1. Bireşimli(Sentetik) Satım Opsiyonu ....................................................................................... 211
3.2.2.2. Sabit Orantılı Portföy Sigortası (Constant Proportion Portfolio Insurance-CPPI)..... 216
3.2.3. Portföy Sigortası Yaklaşımları Değerlendirme ..........................................................................220
BÖLÜM 4
PERFORMANS ÖLÇME VE PERFORMANS AYRIŞTIRMA
4. Performans Ölçme ve Performans Ayrıştırma .........................................................................................223
4.1. Performans Ölçme ...................................................................................................................................223
4.1.1. Tek Boyutlu Performans Ölçüleri ..................................................................................................227
4.1.1.1. Değer Ağırlıklı Performans Ölçme (İç Verim Oranı) .........................................................228
4.1.1.2. Zaman Ağırlıklı Performans Ölçme.......................................................................................229
4.1.1.3. Zaman Ağırlıklı Performans Ölçmede Yaklaşık Yöntem................................................... 231
4.1.2. Başvuru Noktası (Mihenktaşı) “Kişisel Bencmark”...................................................................233
4.1.3. İki Boyutlu Performans Ölçüleri....................................................................................................238
4.1.3.1.Sharp Ölçüsü.................................................................................................................................238
X
4.1.3.2. Treynor Ölçüsü............................................................................................................................244
4.1.3.3. Jensen Ölçüsü...............................................................................................................................248
4.1.3.4. Diğer Performans Ölçüleri........................................................................................................253
4.1.3.4.1. Treynor/Black Değerleme Oranı ve Bilgi Oranı............................................................253
4.1.3.4.3. Kısmi Getiri(Differantial Return)....................................................................................255
4.1.3.4.4. Rizikoya Uyarlanmış Performans ve aynı zamanda
Pazar Rizikosuna Uyarlanmış Performans ...................................................................256
4.1.3.4.5. Treynor-Mazuy Ölçüsü.......................................................................................................258
4.2. Performans Bölümlendirme...................................................................................................................260
4.2.1. Beceri(yetenek) ya da Şans...............................................................................................................261
4.2.2. Başarı Kaynağının Analizi..............................................................................................................267
4.2.2.1. Karar Düzeylerine Göre Performansın Ayrıştırılması.......................................................269
4.3. Performans Sunum Standartları (Performance Presantation Standards-PPS)...........................273
4.1.1. PPS'in Gelişmesi ve Temelleri..........................................................................................................273
4.3.2. Performans Sonuçlarının Sunumu................................................................................................279
4.4. Performans Analizinde Temel Sorun Alanları ..................................................................................285
4.4.1. Performans Analizinde Temel Sorunlar.......................................................................................285
4.4.2. Farklı Performans Sonuçlarının Karşılaştırılmasında Sorun Alanları..................................287
4.4.3. Performans Sonuçlarının Sunulmasında Sorun Alanları.........................................................289
4.4.4. Medyadaki Performans Analiz Sorunları ................................................................................... 291
4.4.4.1. Yayımlanan Üstünlük Sıralaması Sorunsalı ......................................................................... 291
4.4.4.2. Çözüm Yaklaşımı Olarak Fon Derecelendirme(Rating) ...................................................293
Kaynakça........................................................................................................................................................297
DİZİN ....................................................................................................................................................................301